Yukarıdaki fotoğrafı 1976 yılında ben çekmiştim. Şimdi Orman İşletmesinin bulunduğu yerde Orman Bölge Şefliği binası vardı. On yıldan fazla bu binanın lojmanında ikamet ettiğim için Fevzi Çakmak caddesindeki değişikliklere de mecburen şahit oldum.
Yanında halen duran, Ziraat Bankası binasından daha önce yapılan Orman Bölge Şefliğinin 1967’de batı tarafındaki boş alana çamlar dikildi ve bir kamelya yapıldı. Dikilen çamlar büyüdü ve caddeye büyük güzellikler kattı. Fakat Orman İşletme binası yapılırken bu ağaçların hepsi kesildi ve Arhavi’de maalesef ormancılar bina yapacağız diye bu güzelim ağaçları kestiler. Şeflik binası yıkılmayabilir, güzelim çam ağaçları kesilmeyebilir ve işletme binası başka bir yere yapılabilirdi. Her kenti simgeleyen binalar bulunur ne yazık ki Arhavi’de 1960 yılında yapılan birçok bina yıkılıp yerine kimliği olmayan yapılar inşa edildi. Sadece bu döneme ait ve Arhavi’ye özgü, Ziraat Bankası binası kaldı.
Kamelyanın yapıldığı tarihte fotoğrafın sağ tarafında çamların arkasında gözüken ve uzun yıllar Arhavi’ye sinema ve düğün salonu olarak hizmet veren Bahar Sineması inşa edildi. İlk yapıldığı dönemde açık sinemaydı ve film başlamadan birkaç saat önce dış hoparlöründen günün sevilen plakları çalınırdı bizde kamelyada oturur çayımızı yudumlarken bu şarkıları dinlerdik.
Osman Akpınar’ın 1980’li yılların başında çektiği bu fotoğrafta, Fevzi Çakmak Caddesinin büyük bir bölümü gözüküyor. Yağmurlu bir günün ardından çekilmiş olacak ki cadde küçük su birikintileri ve çamurla kaplı. Fotoğrafta cadde ortasında duran Bizim Kırtasiyenin sahibi Mustafa Filibelioğlu. Bilindiği üzere bu işyeri caddenin tarihi ile eşdeğer.
Caddenin kuzey doğu ucundaki binalar şimdi yerini daha büyük apartmanlara bırakmış durumda. Oysa bu cadde ve paralelindeki Kazım Karabekir Caddesi bahçeli evler olarak planlanmış ve ilk yapıldığında zemin dâhil üç katlı binalardan oluşmaktaydı. Aralarında, arka bahçe olarak bırakılan ve bina büyüklüğünde arsalardan oluşan alanlar bulunuyordu. Mülkiyet hırsı önce bu binaların dört, sonra da altı kata kadar çıkmalarına belediyeyi zorladı. Şimdi ise durumun ne olduğunu herkes görüyor.
Yapılan tüm olumsuz değişikliklere rağmen 1960 yılında planlanan Arhavi ile 1980’den sonra kanaldan öteye kurulan Arhavi arasındaki çarpık kentleşme farkını sizler kıyaslarsınız.
Sağlıkla dolu günler dileğiyle hoşça kalın.
M. Kemal ÖZYURT
